Xuất xứ nhạc phẩm : " Ai về sông Tương ".
Trước năm 1975,
tất cả quân nhân Viêt Nam Cộng Hòa, đều biết và thuộc lòng bài nhạc “ Lục Quân Việt Nam
“, với nhịp bước quân hành hùng tráng, vang vọng trong quân trường : ” ...Ta anh
hùng đời đời lục quân Việt Nam..”., còn ai sinh hoạt trong Gia Đình Phật
Tử thì đều không quên ca từ nhẹ nhàng của những bài hát : “ Từ Đàm quê hương tôi “
, “ Mừng Đản Sanh “...và trong thập niên 70 khi chiến cuộc đi vào giai
đoạn khốc liệt , người ta lại được nghe bài tình ca trong nhịp điệu
dồn dập như người lính đang nhắn gởi lời yêu thương đến người tình trong
vội vã, : “ Tình mình nghèo người đời khen chê ...Ta thương nhau giữ
trọn tình quê..” trong nhạc phẩm : “ Hoa cài mái tóc “ cũng trong giai
đoạn này, ca khúc : “ Tình em biển
rộng sông dài “ với khát vọng hòa bình : “ Hòa bình ơi...Tình yêu em như sông biển
rộng...Tình yêu em như lúa ngoài đồng...”, mộc mạc thân thương như mùi lúa chín
được ngân vang.... Nhưng đặc biệt những ai thích dòng nhạc tiền chiến
thì không thể nảo không biết bài hát “ Ai về sông Tương “ với ca từ êm
dịu, nhẹ nhàng như như dòng sông trôi trong những chiều thu vàng lặng
gió...với những chiếc lá chuyên chở nhung nhớ bập bềnh trên sóng nhẹ
êm.......
Để biết người nhạc sĩ nào đa tài như vậy , ta hãy nghe nhạc sỹ Miên Đức Thắng nói về
người thầy của mình : “ Trong ký ức tôi, thầy Văn Giảng là một người
tài hoa, mẫu mực và rất nghị lực,. Gặp biết bao khó khăn trong đời,
mỗi lần nghĩ đến thầy, tôi tự nhủ phải noi gương và theo đuổi việc
học tới nơi tới chốn ...”
Đúng vậy, nhạc sỹ Văn Giảng là người có nghị lực và ý chí hơn
người, như Nguyễn công Trứ , ông đổ tú tài năm 40 tuổi, sau đó trúng
tuyển cuộc thi tuyển sinh viên nghiên cứu về âm nhạc, được xuất dương
du học tại Hoa Kỳ ở Hawaii và Bloomington. Sau khi tốt nghiệp ông được
học bổng nghiên cứu cao học. Sau đó về nước được để cử làm giám
đốc trường Quốc Gia Âm Nhạc Huế. Sau tết Mậu Thân, ông vào Sài Gòn
dạy tại trường Quốc Gia Âm Nhạc
Sài Gòn, soạn hòa âm cho hảng dĩa nhạc Asia – Sóng Nhạc,
Ông tên thật là : Ngô Văn Giảng, sinh ngày 12 tháng 5 năm 1924 tại Huế, :
sau năm 1975 ông định cư tại Australia, qua đời tại Melbourne vào ngày 9 tháng 5
năm 2013 hưởng thọ 89 tuổi, để lại trên giòng Hương giang mơ màng một
giai điệu lững lờ trôi ....: “ Hương
tình mộng say dịu êm.....”
Trên các bản tình ca, cũng như bài
“ Ai về sông Tương “(được
viết năm 1949, cung La trưởng ), nhạc sĩ Văn Giảng lấy bút hiệu là Thông Đạt, ghép từ pháp danh
Nguyên Thông của ông và Tâm Đạt pháp danh người vợ.
Nhưng tại sao không phải là sông Hương mà lại là sông Tương ? ....Để
giải đáp thắc mắc ta phải đi ngược về thập niên năm mươi của thế kỷ
trước.....
Thành nội Huế, bên giòng Hương giang có một làng tên là Kim Long, nơi
đây nổi tiếng có nhiều mỹ nhân, được tuyển vào cung vua, đời vua Thành Thái còn có câu ca dao :
“ Kim Long có gái mỹ miều,
Trẩm thương, trẩm nhớ, trẫm liều , trẫm đi ..”
Ngay cả vua mà còn si mê như vậy
huống gì là chàng thanh niên Ngô văn Giảng mới lớn, anh đã phải lòng
một người đẹp tại làng Kim Long này, đôi lứa yêu nhau đậm đà. Tuy
nhiên duyên không thành, bởi gia đình
nho phong của cô gái vì môn đăng hộ đối đã không đồng ý và cô gái
phải vì chử hiếu đành ôm cầm sang ngang....Nhiều năm sau, một hôm Văn
Giảng vào xem phim “ Bé nhà trời “ ( les enfans du paradis) tại rạp Tân
Tân bên cầu Trường Tiền, tình cờ nơi hàng ghế trước, ông thấy có
người con gái xõa tóc thề, thoang thoảng mùi hương hoa Ngâu, gợi nhớ
lại hình ảnh người tình làng Kim Long năm nào, quá xúc động người
nhạc sĩ rời khỏi rạp, đạp xe thật nhanh, chạy dọc theo bờ sông Hương
, vô cửa Thượng Tứ, vào thành Nội về nhà, những âm giai , tiết tấu cung bậc hiện ra trong
đầu, dòng sông Hương hiện ra như sông Tương ly biệt trong cổ thư Trung
Quốc, và cứ thế dòng nhạc trào tuôn như nước vỡ bờ, rồi bài nhạc :
“ Ai về sông Tương “ được viết ra trong vòng mười lăm phút....Như ta đã
biết, trong điển tích Trung Hoa, có chàng nho sinh nghèo tên Lý Sinh yêu
nàng Lương Ý, nhà nàng bên giòng sông Tiêu Tương, nhưng vì cha cấm đoán, không cho hai
người đến với nhau, nàng gởi gấm
tâm sự trong bài thơ : “ Trường Tương Tư “, trong đó có đoạn :
Ngã tại Tương giang đầu.
Quân tại Tương giang Vỹ.
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm Tương giang thủy.
(Em ở đầu sông Tương,
Anh ở cuối sông Tương,
Nhớ nhau mà chẳng gặp.
Cùng uống nước sông Tương.
Giống như chuyện tình trắc trở của chàng trai Ngô Văn Giảng ngày nào...., Nhạc phẩm : “Ai về sông
Tương “ khi được ca sĩ Mạnh Phát hát trên đài phát thanh Pháp Á tại
Hà Nội, đã trở thành cơn địa chấn trong làng ca nhạc, nhanh chóng
được mọi người đón nhận...
Trước đó nhạc sĩ Văn Giảng thích viết những bài Hùng ca, như “ Thúc
quân”(1949), “Lục quân Việt Nam “(1950) “ Đêm Mê Linh”(1951), “ Qua đèo “(1952), “ Nhảy lửa” (1953),
nên một người bạn của ông , là giám đốc nhà xuất bản Tinh
Hoa ở Huế,( tên là Tăng Duyệt ) trong lúc vui miệng có ngụ ý cho là nhạc
sỹ Văn Giảng chỉ viết được nhạc Hùng ca mà thôi, chứ tình ca không
phải là sở trường. Đó là lý do khi viết xong bài “ Ai về sông Tương “
ông ký tên là Thông Đạt, khi bài hát trở nên quá nổi tiếng, ông Tăng
Duyệt tìm hỏi ai là Thông Đạt để thương lượng mua bản quyền. Nghe
vậy, nhưng nhạc sĩ Văn Giảng tảng lờ như không biết Thông Đạt là ai, Rồi một hôm, nhạc sĩ Đỗ kim Bảng và
nhà văn Lữ Hồ đến nhà Văn Giảng chơi, tình cờ thấy được bản thảo
của bài nhạc : “ Ai về sông Tương “ trong xấp nhạc trên bàn, nên bèn nói
cho ông Tăng Duyệt biết, giám đốc nhà ta đã vội vàng lái xe đến nhà
Văn Giảng ngay....Thế đấy, tài bất lộ tướng.... ( dựa theo lời của nhà văn Trần
Kiêm Đoàn và nhạc sĩ Lê
Dinh viết về ông.)...
Kim Liên B Nguyễn
Wichita, Kansas
Kim Liên xin được gởi đến các anh chị và các bạn nhạc phẩm : “ Ai về sông Tương “ , của cố nhạc sĩ Thông Đạt, như một nén hương lòng nhớ về ngưởi nhạc sĩ tài ba, khiêm tốn , đã để lại cho đời một khúc “ Trường Tương Tư “ trong làng ca nhạc Việt Nam.....
https://nhacxua.vn/hoan-canh-sang-tac-cua-ai-ve-song-tuong-thong-dat-
http://cothommagazine.com
No Comment
Chào bạn, nếu có bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại ý kiến, nhận xét của bạn đều rất quan trọng. Liên rất vui nếu bạn viết có dấu ...