Dịch Đậu Mùa
tranh vẻ một phòng khám đậu mùa tại Pháp
Ngành khảo cổ đã làm sống lại nhiều sự việc đã xãy ra trong lịch sử, trong đó phát hiện được nguyên nhân của sự phát triển và tồn vong của nhiều nền văn minh trong quá khứ, kể cả những tai họa, dịch bệnh đã từng xãy ra trong quá khứ, qua khảo cổ người ta có nhiều bằng chứng đáng tin cậy về sự xuất hiện của bệnh đậu mùa trong các xác ướp Ai Cập cách đây ít nhất là ba ngàn năm ...
Theo các ghi chép trong những tài liệu c, thì sự suy yếu của để chế La Mã cũng một phần do bệnh đậu mùa đã lấy đi hai phần ba dân số thời đại ấy, ngoài ra sự hiện hiện của dịch bệnh đậu mùa được tìm thấy các cổ thư trong tôn giáo, như hơn bốn trăm trước công nguyên, bệnh đậu mùa được mô tả trong y học Ấn Độ, và cả trong các tài liệu còn sót lại thời trung cổ vùng tây Âu hơn 581 năm trước công nguyên, và trong nghành khăo cổ người ta xác định rằng bệnh đậu mùa đã xuất hiện tại châu Âu vào khoảng năm 710 trước công nguyên, và những ghi chép cho thấy hằng triệu người đã ra đi mổi khi dịch bệnh đậu mùa xuất hiện trong những nước bị mắc phải ....
Như thống kê vào thế kỷ 18, tại Nga cứ bảy đứa trẻ sinh ra thì một đứa bị chết vì bệnh đậu mùa, và cũng trong thế kỷ này, nó đã cướp đi 400 ngàn người tại Châu Âu, bao gồm cả 5 vị vua, hoặc chỉ trong thời gian 5 năm từ 1870 đến 1875, bệnh đậu mùa đã giết chết 500 ngàn người trong thời kỳ chiến tranh Pháp - Phổ , và tại Ấn Độ, chỉ trong khoảng thời gian từ năm 1868 đến năm 1907 đã có khoảng 4,7 triệu ca tử vong vì căn bệnh này...
Tại châu Phi, toàn bộ thị tộc của người Khoisan đã bị xóa sổ. Một đợt bùng phát thứ hai xảy ra vào năm 1755, một lần nữa ảnh hưởng đến cả người da trắng và người Khoisan. Dịch bệnh lan rộng hơn nữa, xóa sổ hoàn toàn một số gia tộc Khosian, đến tận sa mạc Kalahari.
 |
Tranh trên báo mô tả dich đậu mùa |
Lần bùng phát thứ ba vào năm 1767 cũng ảnh hưởng tương tự đến các dân tộc Khoisan và Bantu. năm 1840, cướp đi sinh mạng của 2500 người, và sau đó đến Uganda vào những năm 1840. Người ta ước tính rằng có tới tám mươi phần trăm bộ tộc Griqua đã bị tiêu diệt bởi bệnh đậu mùa vào năm 1831, và toàn bộ bộ lạc đã bị xóa sổ ở Kenya cho đến năm 1899.
Dọc theo lưu vực sông Zaire là những khu vực không còn ai sống sót sau dịch bệnh, khiến đất đai không còn ai sống sót. của cuộc sống con người. Ở Ethiopia và Sudan, sáu trận dịch được ghi nhận trong thế kỷ 19
Ngoài ra tại châu Mỹ, Sau những lần đầu tiên tiếp xúc với người châu Âu và châu Phi , một số người tin rằng cái chết của 90–95% dân số bản địa của Tân Thế giới là do các bệnh của Cựu thế giới gây ra. Người ta nghi ngờ rằng bệnh đậu mùa là thủ phạm chính và chịu trách nhiệm giết chết gần như tất cả cư dân bản địa của châu Mỹ...v..v..Và nhiều năm về sau, dịch đậu mùa đã gây sự chết chót đáng sợ ở những nơi nó đi qua, kể cả những quần đảo xa xôi, đến châu Úc biệt lập tất cả đều là nạn nhân của những đợt dịch đậu mùa, nó là nổi khiếp sợ của nhân loại ....
Đậu mùa là một căn bệnh khủng khiếp. Trung bình cứ 10 người thì có 3 người chết. Những người sống sót thường có sẹo, đôi khi rất nặng.
Một trong những phương pháp đầu tiên để kiểm soát bệnh đậu mùa là biến thể, một quá trình được đặt tên theo loại vi rút gây bệnh đậu mùa (vi rút variola). Trong quá trình biến thể, những người chưa từng mắc bệnh đậu mùa tiếp xúc với vật liệu từ vết loét đậu mùa (mụn mủ) bằng cách gãi vật liệu đó vào cánh tay của họ hoặc hít nó qua mũi. Sau khi biến thể, mọi người thường phát triển các triệu chứng liên quan đến bệnh đậu mùa, chẳng hạn như sốt và phát ban. Tuy nhiên, số người chết do biến thể ít hơn so với trường hợp họ mắc bệnh đậu mùa một cách tự nhiên.
 |
Bác sĩ Edward Jenner |
Cơ sở cho việc chủng ngừa bắt đầu vào năm 1796 khi bác sĩ người Anh Edward Jenner nhận thấy rằng những người giúp việc sữa bị bệnh đậu mùa được bảo vệ khỏi bệnh đậu mùa. Jenner cũng biết về sự biến dị và đoán rằng việc tiếp xúc với bệnh đậu mùa có thể được sử dụng để bảo vệ khỏi bệnh đậu mùa. Để kiểm tra lý thuyết của mình, Tiến sĩ Jenner đã lấy vật liệu từ vết lở loét do đậu bò trên tay người giúp việc cho sữa Sarah Nelmes và cấy nó vào cánh tay của James Phipps, con trai 9 tuổi của người làm vườn Jenner. Nhiều tháng sau, Jenner tiếp xúc với Phipps nhiều lần với virus variola, nhưng Phipps không bao giờ phát bệnh đậu mùa. Tiếp theo là nhiều thí nghiệm hơn, và vào năm 1801, Jenner đã xuất bản chuyên luận của mình “Về nguồn gốc của việc tiêm vắc-xin”. Trong tác phẩm này, ông đã tóm tắt những khám phá của mình và bày tỏ hy vọng rằng “sự tiêu diệt của bệnh đậu mùa, tai họa kinh hoàng nhất của loài người. Jenner đã xây một túp lều một phòng trong vườn, mà ông gọi là “Đền thờ Vaccinia”, nơi ông đã tiêm chủng miễn phí cho người nghèo
 |
Tranh vẻ chủng ngừa tại Pháp 1905 |
Việc tiêm phòng trở nên được chấp nhận rộng rãi và dần dần thay thế phương pháp tiêm chủng. Vào một thời điểm nào đó trong những năm 1800, loại vi rút được sử dụng để làm thuốc chủng ngừa bệnh đậu mùa đã chuyển từ bệnh đậu bò thành vi rút tiêm chủng.
Gần hai thế kỷ sau khi Jenner hy vọng rằng tiêm chủng có thể tiêu diệt bệnh đậu mùa, Đại hội đồng Y tế Thế giới lần thứ 33 đã tuyên bố thế giới không còn bệnh này vào ngày 8 tháng 5 năm 1980. Nhiều người coi việc loại trừ bệnh đậu mùa là thành tựu lớn nhất trong y tế công cộng quốc tế.
Kim Liên B Nguyễn
Wichita, KS, USA
Mar/12/2022
Tham khảo :
https://www.cdc.gov/smallpox/history/history.html
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_smallpox
Được viết bởi : Kim Liên B Nguyễn
Kim Liên B Nguyễn rất vui khi các bạn đến xem trang blog của mình, chúc các bạn mọi sự như ý nhé.
Theo dõi Liên @ Twitter | Facebook | Google Plus
No Comment
Chào bạn, nếu có bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại ý kiến, nhận xét của bạn đều rất quan trọng. Liên rất vui nếu bạn viết có dấu ...