Các nền văn minh bị biến mất ( 04 ) Kim Liên thị Nguyễn Thứ Sáu, 21 tháng 10, 2022 No Comment

Triều đại của Sais 

Bắt đầu Kỷ nguyên Pharaonic, khoảng 3000 năm trước Công nguyên, thành phố Sais cổ đại là trung tâm sùng bái của nữ thần sáng tạo và chiến tranh - Neith. Mãi về sau, nó đã có một thời gian ngắn nổi tiếng với tư cách là thủ đô pharaonic của Ai Cập và trung tâm nghi lễ chính của các vị vua thuộc Vương triều thứ 26 (664-525 trước Công nguyên), trong Thời kỳ Saite cùng tên. Khoảng 150 năm sau, nhà sử học Hy Lạp, Herodotus, đã nhiệt tình mô tả Sais như một thành phố vĩ đại, với đầy những ngôi đền lớn, những bức tượng khổng lồ và những ngôi mộ hoàng gia lộng lẫy.  Ông cũng mô tả Hồ thiêng tại Sais, nơi các nghi lễ được thực hiện và nước từ hồ được sử dụng để rửa trong đền thờ Sais. Herodotus cũng mô tả việc chứng kiến ​​nghi lễ Lễ hội Đèn thắp sáng được thực hiện trên hồ, nơi những ngọn đèn thắp sáng là những chiếc đĩa chứa đầy muối và dầu với bấc nổi trên đó và cháy suốt đêm. Lễ hội được tổ chức vào ngày 13 tháng 3tháng của mùa hè để tôn vinh nữ thần, Neith.(thực tế Sais là tên Hy Lạp cho thành phố Zau của Ai Cập)

Người Sais cổ đại, rất sùng bái Neith : nữ thần chiến tranh , săn bắn và cũng là vị nữ thần bảo hộ của Sais, cai quẩn che chở cho người trên mặt đất và là người làm trung gian cho sự liên hệ giữa con người và các vị thần linh. Nên đền thờ thần Neith rất nguy nga đồ sộ, Tuy nhiên, Sais còn có một số ngôi đền khác , như ngôi đền dành riêng cho thần sáng tạo Atum và một ngôi đền dành riêng cho Chúa tể của thế giới ngầm và Thẩm phán của người chết, Osiris .

Tượng nữ thần Neith 

- Lịch sử của Sais bắt nguồn từ thời tiền triều đại của Ai Cập (trước năm 3100 trước Công nguyên). Nó đã từng là một thành phố xinh đẹp của Ai Cập nằm ở vùng đồng bằng phía tây Ai Cập dọc theo hữu ngạn Rosetta Nhánh sông Nile.

Ngày nay, những tàn tích duy nhất có thể nhìn thấy của thành phố gần làng Sa al-Hadjar có niên đại của Vương quốc Hậu Kỷ (khoảng năm 100 trước Công nguyên).Tên Ai Cập cổ đại là Zau.

Không có dấu vết nào còn sót lại của thị trấn này trước khoảng thời gian này, nhưng khoa học đã chứng minh rằng lịch sử của Sais bắt nguồn từ thời tiền triều đại. Từ thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên, Sais là một trung tâm kinh tế, chính trị và tôn giáo quan trọng của nữ thần chiến tranh và săn bắn, Neith, ngôi đền được người sáng lập triều đại đầu tiên dựng lên.

Thành phố cổ Sais nổi tiếng là nơi có trường y gắn liền với ngôi đền. Trường Y của Sais có nhiều nữ học viên và người tham gia, cả với tư cách là sinh viên và giảng viên, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực sản phụ khoa. 

Hình khắc nữ bác sỹ Pharaoinc 

Một cái tên đã được gắn liền với trường học của đền thờ Sais là, Pesehet (2500 trước Công nguyên). Bà là nữ bác sĩ được ghi nhận thứ hai trong lịch sử sau Merit-Ptah (2700 trước Công nguyên).Người ta ghi lại rằng Pesehet giám sát việc đào tạo các nữ hộ sinh, thực tế đó, cùng với danh hiệu “Quý bà giám sát các bác sĩ nữ” cho thấy rằng bà không chỉ là một bác sĩ mà bà còn là người giám sát của một nhóm các nữ bác sĩ khác. Cô cũng có một danh hiệu khác, "Phụ tá của nhà vua" và điều này cho thấy rằng cô có thể là bác sĩ riêng của quốc vương. Sự thăng tiến của cô trong lĩnh vực y học là nhờ dạy nó và có ảnh hưởng đến xã hội của cô. Khi tính đến các dữ liệu khảo cổ thu thập được, người ta kết luận rằng Pesehet là người phụ nữ đầu tiên được biết đến có địa vị chuyên môn cao trong một nền văn minh cổ đại.

hình nữ bác sỹ Pewehet " phụ tá của nhà vua " 

Tìm kiếm sâu hơn, các nhà khảo cổ cũng  đã phát hiện ra tài liệu từ Vương triều thứ 20, khoảng năm 1.100 trước Công nguyên, thời kỳ Sais là một thị trấn nông nghiệp giàu có. Họ phát hiện ra rằng những ngôi nhà có lò nướng, kho chứa, phòng tiếp tân và sân, và cư dân đã uống rượu vang từ vùng Cận Đông. Họ tôn thờ Wadjyet, một nữ thần rắn hổ mang ở địa phương. Cuối cùng, họ đã tìm thấy bằng chứng có niên đại 3.500 trước Công nguyên, thời kỳ Tiền triều đại, trước khi Ai Cập được cai trị bởi các pharaoh, và bằng chứng có niên đại từ 4.200-3.900 trước Công nguyên, thời kỳ đồ đá mới.

Tượng nữ thần rắn hổ mang  Wadjyet 

Vào năm 671 trước Công nguyên vua Necho I đã  chinh phục Ai Cập, sau đó con trai của ông ta là Psamtik I đã thống nhất thành công toàn bộ Ai Cập và thành lập vương triều thứ hai mươi sáu. Các vị vua của Vương triều thứ hai mươi sáu - thường được gọi là "Vương triều Saite" - những người đã xây dựng thành phố, Psamtek I, Apries và Ahmose / Amasis II (trị vì năm 570-526 trước Công nguyên) là những người hoạt động tích cực nhất. Sau đó, các vị vua tiếp theo của triều đại này đã mở rộng và tôn tạo Sais

Di chỉ thời đại vua Psamtik I

Amasis, người trị vì 44 năm và có nhiều đóng góp cho đất nước có lẽ là người cai trị thứ 5 của Ai Cập trong Vương triều thứ 26 và được gọi là Pharaoh vĩ đại cuối cùng của Ai Cập. Ông đã tự lập tại Sais ở Bắc Ai Cập và ở đó - giống như ở nhiều nơi khác ở Ai Cập - ông ra lệnh xây dựng các tòa nhà khổng lồ bao gồm lăng mộ của mình tại Sais, điều đáng tiếc là không bao giờ được phát hiện, nhưng theo mô tả của sử gia Hy Lạp Herodotus rằng trong lăng mộ rất đẹp:" Đó là một tòa nhà bằng đá có nhiều tầng tuyệt vời, được trang trí bằng những cột trụ được chạm khắc theo mô hình cây cọ và những đồ trang trí đắt tiền khác. Bên trong tu viện là một căn phòng có cửa đôi, và đằng sau cánh cửa là đài kỷ niệm… "

Nhiều vị vua của Sais là những người thông minh và trong số đó có Vua Nekau của Vương triều thứ hai mươi sáu, người đã trị vì 15 năm và đã gửi một đoàn thám hiểm vòng quanh châu Phi. Vua Nekau là người cai trị đã khởi công xây dựng kênh đào từ sông Nile đến Biển Đỏ, sau đó được hoàn thành bởi vua Achaemenid Darius I

Một mô tả chung của sử gia Herodotus nói rằng thành phố  Sais là quê hương nghĩa địa hoàng gia của các vị vua Saite, cũng là một phần của quần thể đền thờ nữ thần Neith : “Người dân Sais đã chôn cất tất cả các vị vua đến từ tỉnh trong khuôn viên này - lăng mộ của Amasis, mặc dù xa hơn đền thờ của Apries và tổ tiên của ông, nằm trong tòa đền, một tòa nhà lớn bằng đá. , được trang trí bằng các cột trụ chạm khắc mô phỏng cây cọ, và các đồ trang trí đắt tiền khác. Bên trong tu viện là một buồng có cửa đôi, và phía sau cánh cửa là đài thờ. Ở đây cũng vậy, trong khuôn viên của Athene tại Sais, là ngôi mộ của một người mà tôi không muốn nhắc đến cái tên đó trong một mối liên hệ như vậy; nó đứng sau điện thờ và chiếm toàn bộ chiều dài của bức tường. Tôi nên nói những tháp đá vĩ đại nằm trong vòng vây, và có một hồ nước được bao quanh bằng đá gần đó, hình tròn và kích thước, tôi nên nói, của hồ được gọi là Bánh xe trên đảo Delos

Hình tượng đầu vua Apries II

Người Ba Tư xâm lược Ai Cập vào năm 525 trước Công nguyên ngay sau khi Psamtek III trở thành vua.

Số phận của thành phố Sais không được biết chính xác nhưng người ta biết rằng sau khi lên ngôi, vua Ba Tư Cambyses đã hành quân chống lại Ai Cập, nơi ông đã phá hủy lăng mộ của Amasis (còn được gọi là Ahmose II, có nghĩa là "Mặt trăng được sinh ra , Con trai của Neith "). Ông cũng phá hủy phần lớn thành phố bao gồm một số ngôi đền.

Thành phố cổ đại Sais có thể không được công nhận bằng tên của một số thành phố đáng chú ý khác của Ai Cập, nhưng trong một thời kỳ tương đối ngắn trong lịch sử, đây là địa điểm quan trọng nhất của vương quốc. Sự nổi lên của Sais không diễn ra trong một sớm một chiều như đối với Alexandria, hay thậm chí là Memphis ở một mức độ nhất định, mà dường như diễn ra rất từ ​​từ. Trong nhiều thế kỷ, Sais không chỉ là một tiền đồn Delta ít người biết đến là trung tâm sùng bái của nữ thần Neith, nhưng vào đầu thiên niên kỷ thứ nhất, nó đã trở nên nổi bật về mặt chính trị khi các thủ lĩnh dòng dõi của Libya thành lập một triều đại chính trị trong thành phố. Sais sau đó trở thành thủ đô chính trị của Ai Cập trong hơn 100 năm, và ngay cả sau khi Vương triều Saite bị lật đổ, thành phố vẫn tiếp tục quan trọng do quy mô và ảnh hưởng to lớn của Đền Neith.

Kim Liên B Nguyễn 

Wichita, Kansas, USA
Oct/21/2022 

 Tham khảo:

 https://www.ancientpages.com/2020/09/29/prestigious-city-of-sais
https://en.wikipedia.org/wiki/Sais,_Egypt
https://www.world-archaeology.com/features/sais/
https://thinkafrica.net/sais-story-of-pesehet/
https://dailyhistory.org/How_Did_the_Ancient_City_of_Sais_Rise_to_Prominence
https://www.ancient-origins.net/ancient-places-africa/pharaonic-royal-city-sais-leaves-few-clues-researchers-002352

Tweet

Được viết bởi : Kim Liên B Nguyễn

Kim Liên B Nguyễn rất vui khi các bạn đến xem trang blog của mình, chúc các bạn mọi sự như ý nhé.

Theo dõi Liên @ Twitter | Facebook | Google Plus

Tags: Sưu tầm / Tìm tòi-Khám phá