Các nền văn minh bị biến mất (07) Kim Liên thị Nguyễn Thứ Năm, 11 tháng 5, 2023 No Comment

Nền văn minh  Anasazi






Nhiều người biết rất ít, hoặc thậm chí không biết gì về miền tây nam, ít nhất đã nghe nói về Anasazi. Cái tên này thường gợi đến hình ảnh những ngôi nhà bằng đá được xây dựng trong một hang động cao trên mặt vách đá không thể chạm tới, hoặc hình ảnh của Kokopelli đang thổi sáo. 

Những người này để lại nhiều hơn những bức tranh khắc đá và những ngôi nhà trên vách đá. Là một nền văn hóa nông nghiệp, họ có thể đã có  một lượng lớn dân số, do đó, để lại rất nhiều bằng chứng. 

Mặc dù tập trung ở khu vực bốn góc của Hoa Kỳ ( vùng Four Corners nơi giao nhau của Utah, Colorado, Arizona và New Mexico ). 

Chúng trải dài đến tận phía tây Hồ Mead, để lại rất nhiều đồ tạo tác và tranh khắc đá trong khu vực St. George của Utah. Từ gần Vườn quốc gia Zion đến rìa phía tây lãnh thổ của họ, chúng được các nhà khảo cổ học gọi là Virgin Anasazi.




Một bức bích họa được tìm thấy của người Anasazi 


Một nền văn minh hình thành từ năm 1500 trước Công nguyên Con cháu của họ là những người da đỏ Pueblo ngày nay, chẳng hạn như người Hopi và người Zuni, sống trong 20 cộng đồng dọc theo Rio Grande, ở New Mexico , và ở phía bắc Arizona. 

Trong suốt thế kỷ 10 và 11, ChacoCanyon, ở phía tây New Mexico, là trung tâm văn hóa của quê hương Anasazi,

 Một khu vực gần tương ứng với vùng Four Corners nơi giao nhau của Utah, Colorado, Arizona và New Mexico. 

Cảnh quan rộng 30.000 dặm vuông gồm các hẻm núi, butte và mesas bằng đá sa thạch này có tới 30.000 người sinh sống. 

Người Anasazi đã xây dựng những ngôi làng tráng lệ như Pueblo Bonito của ChacoCanyon, một khu phức hợp từ thế kỷ thứ mười, cao tới 5 tầng và chứa khoảng 800 phòng. 

Người Anasazi nổi tiếng với những nơi trú ẩn được xây bằng đá không thể tiếp cận và thành phố kiểu căn hộ nhiều phòng của hẻm núi Chaco ở New Mexico và Mesa Verde ở Colorado,  Nơi trú ẩn của họ đã phát triển từ những ngôi nhà cộng đồng lớn, được chôn cất, kiểu tầng hầm, một phòng đơn, được gọi là Kivas.



Tàn tích một ngôi nhà của người Anasazi 



 Người ta thường tin rằng ban đầu nó chỉ được sử dụng cho các nghi lễ tôn giáo và các cuộc tụ họp, nhưng sau đó đã được chấp nhận làm nơi trú ẩn của cộng đồng. Sau đó, những ngôi nhà bằng đá và đất sét, hoàn chỉnh với các ngăn chứa thức ăn được xây dựng trên bề mặt và dưới lòng đất, thường nhìn ra những con sông mà họ đang canh tác. Điều này có lẽ rất thuận lợi để bảo vệ cây trồng của bạn khỏi động vật và hàng xóm. Ngoài ra, mọi người thường chọn không sống trên các tầng hẻm núi,





Một nhà trên vách núi làm kho chứa lương thực 



Người dân đã thiết lập một mạng lưới đường dài 400 dặm, một số trong số chúng rộng 30 feet, băng qua sa mạc và hẻm núi. Và trong kiến ​​trúc của họ, họ đã xây dựng các đài quan sát thiên văn tinh vi.

Trong phần lớn thời gian dài người Anasazi chiếm đóng khu vực mà ngày nay được gọi là Four Corners, họ sống ở những nơi thoáng đãng hoặc dễ dàng tiếp cận trong các hẻm núi.

 Nhưng vào khoảng năm 1250, nhiều người đã bắt đầu xây dựng các khu định cư cao trong các vách đá — các khu định cư cung cấp khả năng phòng thủ và bảo vệ. Những ngôi làng này, được bảo tồn tốt bởi khí hậu khô và những phần nhô ra bằng đá





Tàn tích một Kiva, và một buồng nghi lễ của người Anasazi 




Mặc dù người Anasazi nổi tiếng với những nơi trú ẩn được xây bằng đá không thể tiếp cận và thành phố kiểu căn hộ nhiều phòng của hẻm núi Chaco ở New Mexico và Mesa Verde ở Colorado, đây chủ yếu là bằng chứng từ thời kỳ sau của 1.800 dân số này. khoảng năm. Nơi trú ẩn của họ đã phát triển từ những ngôi nhà cộng đồng lớn, được chôn cất, kiểu tầng hầm, một phòng đơn, được gọi là Kivas.

 Người ta thường tin rằng ban đầu nó chỉ được sử dụng cho các nghi lễ tôn giáo và các cuộc tụ họp, nhưng sau đó đã được chấp nhận làm nơi trú ẩn của cộng đồng. Sau đó, những ngôi nhà bằng đá và đất sét, hoàn chỉnh với các ngăn chứa thức ăn được xây dựng trên bề mặt và dưới lòng đất, thường nhìn ra những con sông mà họ đang canh tác. Điều này có lẽ rất thuận lợi để bảo vệ cây trồng của bạn khỏi động vật và hàng xóm. Ngoài ra, mọi người thường chọn không sống trên các tầng hẻm núi,





Một bức bích họa trên vách đá của người Anasazi 




 Những bức tranh khắc đá và hình ảnh đã được tìm thấy phía tây nam và St. George Utah. 

Người Anasazi đã để lại nhiều biểu tượng và mô tả khác nhau về người và động vật. Các biểu tượng nghệ thuật trên đá Anasazi phổ biến bao gồm cừu sừng lớn trên sa mạc, dấu chân động vật và người, các ngôi sao và con người. 




Một bích họa vẽ hình người 



Người ta tin rằng biểu tượng thổi sáo nổi tiếng: Kokopelli bắt đầu xuất hiện trong nghệ thuật đá của người dân miền tây nam vào khoảng thời kỳ của Anasazi. Bằng chứng về những chiếc sáo gốm rải rác trên các bờ sông và khu vực sinh sống ở Four Corners. 

Các hình thức công cụ khác cũng có thể được sử dụng. Nhiều đĩa, bình, dụng cụ bằng gốm sứ để lại có màu trắng xám với những họa tiết sơn đen trên đó.  Những bình gốm và công cụ này được làm từ đất sét từ lòng sông địa phương, trộn với đá vụn và nung trong lò đá sa thạch. 




Một trong những cổ vật của người Anasazi 



Biến mất

Người Anasazi đã sống ở đây hơn 1.000 năm. Sau đó, trong một thế hệ duy nhất, họ đã biến mất. Từ năm 1275 đến năm 1300 sau Công nguyên, họ ngừng xây dựng hoàn toàn, và đất trống.

Có nhiều giả thuyết được đưa ra 

 - Giả thuyết hạn hán : 

Với phương pháp phân tích độ tăng trưởng của vòng cây hóa thạch, đã tiết lộ rằng một loạt các đợt hạn hán đã xảy ra  Đối với một xã hội phụ thuộc vào nông nghiệp, hạn hán có nghĩa là bạn không thể sản xuất đủ lương thực để nuôi một lượng lớn dân số. Sau đó, họ buộc phải tìm kiếm thức ăn và có thể phải đi xa , nhưng điều này khó chấp nhận với một xã hội đã quen thuộc với khí hậu và môi trường tại đây cả hơn nghìn năm ..

- giả thuyết biến đổi khí hậu :

Lại càng không thể thuyết phục, vì ít ra phải có những di tích hóa thạch cho hiện tượng này một cách rỏ ràng ..

- giả thuyết chiến tranh giữa các bộ lạc :

Cũng không tìm thấy một số lớn di chỉ có thể giữ vững giả thuyết này ...

Người da đỏ Pueblo ngày nay có lịch sử truyền miệng về cuộc di cư của dân tộc họ, nhưng chi tiết của những câu chuyện này vẫn là bí mật được bảo vệ chặt chẽ. 

Đó là một bí ẩn. Câu trả lời nằm sâu trong hẻm núi.


Kim Liên B Nguyễn 
Wichita, Kansas, USA
May/10/2023


Tham khảo :

https://www.nytimes.com/2008/04/08/science/08anasazi.html
https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-4778322/Archaeologists-discover-lost-native-Americancivilisation.html
https://www.npr.org/2007/07/12/11828089/tracking-a-vanished-civilization-in-the-southwest


Được viết bởi : Kim Liên B Nguyễn

Kim Liên B Nguyễn rất vui khi các bạn đến xem trang blog của mình, chúc các bạn mọi sự như ý nhé.

Theo dõi Liên @ Twitter | Facebook | Google Plus

No Comment

Chào bạn, nếu có bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại ý kiến, nhận xét của bạn đều rất quan trọng. Liên rất vui nếu bạn viết có dấu ...